Afgelopen maanden ontving de ombudsman diverse klachten en signalen over de inning van eigen bijdragen Wmo en Wlz in coronatijd. Vanwege de uitbraak van het coronavirus was het in het voorjaar van 2020 niet of nauwelijks mogelijk om op gebruikelijke wijze zorg en ondersteuning te leveren. Reinier van Zutphen: “Inmiddels zijn we in de tweede coronagolf beland. Het risico bestaat dat zorg en ondersteuning ook nu niet (voldoende) kan worden geleverd. Het is van belang dat burgers duidelijkheid krijgen over wat dit betekent voor de inning van de eigen bijdragen en waar burgers terechtkunnen met vragen hierover.”
De ontvangen klachten en signalen variëren van onduidelijkheid en ontevredenheid over het innen van de eigen bijdragen Wmo over maanden waarin geen zorg is ontvangen, tot het alsnog moeten betalen van (hoge) eigen bijdragen Wlz, terwijl thuis minder tot geen zorg is geleverd en de mantelzorger hierdoor extra is belast. Of situaties waarin wel een eigen bijdrage moet worden betaald, terwijl tijdelijk geen gebruik is gemaakt van een plek in een zorginstelling. Als burgers dit aankaarten bij het CAK, komt het voor dat zij heen en weer worden gestuurd tussen hun gemeente, de zorgaanbieder, het zorgkantoor en het CAK.
Ook hoort de ombudsman dat zorginstellingen of andere zorgaanbieders verschillend omgaan met de situatie. De een is bereid de zorg administratief stop te zetten met als gevolg dat tijdelijk geen eigen bijdragen worden berekend, terwijl de andere aanbieder aangeeft dat dit tijdelijk stopzetten niet mogelijk is zonder de zorg of plek in de instelling ‘kwijt te raken’.
Belangenorganisaties als MantelzorgNL, Per Saldo en Ieder(in) herkennen de klachten en signalen.
De minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport besloot in april om de eigen bijdragen Wmo voor de maanden april en mei 2020 niet te laten innen. Voor Wlz-zorg vanuit het modulair pakket thuis (mpt) heeft het CAK de mogelijkheid om de eigen bijdragen te verlagen als deze zorg minder dan 20 uur per maand geleverd wordt. Voor de eigen bijdragen van de overige Wlz-zorg verwijst het CAK de burger op zijn website naar het zorgkantoor om nadere afspraken te maken. Ondanks deze maatregelen ziet de Nationale ombudsman onduidelijkheid bij burgers over waar zij met vragen hierover terecht kunnen.