Het verduurzamen van een huis is vaak niet haalbaar voor mensen die er veel belang bij hebben. Zo weten huurders vaak niet welke gemeentelijke voorzieningen er zijn en hebben zij weinig te zeggen over het energiezuiniger maken van hun huis. En huiseigenaren in de lagere inkomensgroepen hebben niet de financiële middelen om dure verduurzamende oplossingen te betalen. Dat meldt de Nationale ombudsman Reinier van Zutphen na onderzoek.
De mensen om wie het gaat lopen volgens de ombudsman het risico langdurig in de knel te komen. Hij geeft aan dat TNO schat dat 750.000 Nederlanders moeite hebben hun energierekening te betalen en dat het CPB berekende dat tot 1,2 miljoen mensen financieel in de problemen kunnen komen.
Momenteel ontvangen mensen die hun energierekening niet kunnen betalen daarvoor een toeslag, aldus de ombudsman. “Dit werkt, maar biedt voor de langere termijn geen oplossing. De energieprijzen blijven naar verwachting nog jaren hoog.” Daarom moeten huizen worden verduurzaamd, vindt hij.
De ombudsman onderzocht informatie die gemeenten aanbieden en analyseerde klachten en signalen die hij over het onderwerp heeft binnengekregen. Ook hielden studenten 165 straatinterviews in Utrechtse wijken waar de energiearmoede het grootst zou zijn.
In het rapport concludeert de ombudsman dat de toegang tot de energietransitie niet voor iedereen gelijk is en dat dus onder meer huurders vaak niet weten welke voorzieningen gemeenten bieden. Ook zijn er volgens de ombudsman grote verschillen tussen gemeenten in de geboden ondersteuning bij de energietransitie. “Er zijn gemeenten die het heel goed doen, maar we zien ook dat niet alle gemeenten goed inzicht hebben in energiearmoede en welke huizen het eerst moeten worden verduurzaamd. Ook zien we dat niet alle informatie vanuit de gemeente burgers bereikt omdat het te ingewikkeld is of te moeilijk te vinden.”
Volgens Van Zutphen moet de drempel tot voorzieningen voor energietransitie worden verlaagd. “De verduurzaming van woningen gaat te langzaam. In de Nationale Prestatieafspraken is afgesproken dat corporaties al hun woningen met een E-label of slechter voor het eind van 2028 wegwerken. Met het huidige tempo redden we dit niet. We moeten ons goed realiseren dat er in die woningen mensen wonen die hun energierekening niet of nauwelijks kunnen betalen.” Gemeenten hebben volgens Van Zutphen de taak te weten wie deze burgers zijn, ze te informeren over de mogelijkheden en voorzieningen en ze actief op te zoeken en te helpen.